statiegeld

Staatssecretaris wil geen statiegeld op blikjes

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) blijft ondanks aandringen van enkele oppositiepartijen bij haar standpunt dat ze geen statiegeld voor blikjes wil invoeren. Ze houdt daarbij vast aan haar oorspronkelijke plan om mogelijk alleen plastic flesjes te belasten.

“Statiegeld op blikjes is een ander vraagstuk dan dat van plastic flesjes”, zei Van Veldhoven donderdag in de Tweede Kamer tijdens een debat over de circulaire economie. “Bij plastic gaat het ook over onze gezondheid, daarom heeft dat voor mij prioriteit”, aldus de bewindsvrouw.
Het opruimen van blikjes wordt geschaard onder een bredere aanpak van zwerfafval dat periodiek zal worden gemonitord en waarover de Kamer zal worden geïnformeerd.

Van Veldhoven heeft afspraken met het bedrijfsleven gemaakt om plastic verpakkingen terug te dringen. Het doel is dat er eind volgend jaar tot 90 procent minder plastic flesjes in het zwerfafval terugkomen, ook moet 90 procent van de kleine flesjes worden hergebruikt. Lukt dat niet, dan wordt in 2021 statiegeld op de flesjes ingevoerd.

Oppositiepartijen zijn het niet eens met het besluit van de staatssecretaris. Zij zagen zich gesteund door een eerdere oproep van koepelorganisatie Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Gemeenten krijgen namelijk in de praktijk het meest te maken met zwerfafval. Gemeenten verwachten dat bedrijven massaal overstappen op blikjes, omdat plastic duurder wordt en vragen daarom om wetgeving die statiegeld op blikjes en kleine petflessen mogelijk maakt. “En neem dan gelijk ook de grote flessen mee die nu nog op vrijwillige basis worden ingezameld”, schreef de VNG in een brief aan de Tweede Kamer.
In Gouda wordt iedere zondagmorgen in de belangrijkste winkelstraten in opdracht van de Stichting Gouda Schoon (SGS) zwerfafval opgeruimd. Opvallend is het enorme aantal blikjes dat in de straten en grachtjes wordt aangetroffen. Plastic flesjes zijn veruit in de minderheid. Na lege en halfvolle blikjes staan lege sigarettenpakjes op nummer twee.

Alleen supermarkt Ekoplaza voorstander van statiegeld

Bijna alle supermarktketens zijn tegen de invoering van statiegeld voor blikjes en kleine flesjes. Alleen Ekoplaza spreekt zich expliciet als voorstander uit, zo blijkt uit een peiling van Greenpeace.

De meeste supermarktketens scharen zich achter het standpunt van brancheorganisatie CBL, dat tegen de uitbreiding van het statiegeldsysteem is. Bioformule Ekoplaza zegt dat zijn voorkeur uitgaat naar een verpakking die geen schade kan aanrichten aan het milieu. “Dit is echter technisch nog niet mogelijk bij PET, waardoor statiegeld naar onze kennis het beste alternatief is.”

Naast Ekoplaza comformeren ook Aldi en Lidl zich niet aan het CBL-standpunt. Beide discounters nemen een neutraal standpunt in. “Indien besloten wordt dat het statiegeldsysteem in Nederland wordt uitgebreid, dan zullen wij daar op gepaste wijze gehoor aan geven”, laat een woordvoerder van Lidl weten. Aldi zei eerder al niet afwijzend te staan tegenover een systeem waarbij ook over kleine flesjes en blikjes statiegeld kan worden gerekend.

CBL vreest dat uitbreiding van het statiegeldsysteem supermarkten te veel kost en verwacht dat de effecten op de hoeveelheid zwerfafval beperkt zullen zijn. Onlangs maakte de statiegeldalliantie van Recycling Netwerk Benelux bekend de steun van 29 gemeenten uit Nederland te hebben. Onder meer grote steden als Amsterdam, Utrecht en Haarlem scharen zich achter het initiatief, dat statiegeld op kleine flesjes en blikjes wil invoeren.

Statiegeld op blikjes tegen zwerfafval

Aldi staat niet afwijzend tegenover een systeem waarbij ook over kleine flesjes en blikjes statiegeld kan worden gerekend. Het is de eerste supermarkt die zich hierover uitspreekt, terwijl branchevereniging CBL juist tegenstander van de uitbreiding is.

In de Tweede Kamer is donderdag een hoorzitting over een nieuw statiegeldsysteem gehouden. Uit onderzoek van bureau CE Delft blijkt volgens BNR dat er daardoor zeventig tot negentig procent minder blikjes en flesjes in het milieu zouden belanden. CBL heeft het over slechts negen procent minder zwerfafval en stelt dat het de supermarkten te veel zou kosten. Zo moet er meer apparatuur en personeel komen, terwijl ook de administratiekosten stijgen.

Rob Buurman, directeur van milieucoalitie Recycling Netwerk, ziet het als een goed teken dat Aldi niet negatief staat tegenover meer statiegeldproducten. Hij erkent dat supermarkten daarvoor moeten investeren, maar stelt dat ze er tegelijkertijd geld aan verdienen. “Wanneer zij meer plastic flesjes en blikjes inzamelen, krijgen zij meer geld voor de materialen die gerecycled worden.” Daarnaast wijst hij op de extra inkomsten doordat een deel van de consumenten de producten niet terugbrengt.